Biatlon generalno je termin kojim se ozačava sport koji se sastoji od dve kombinovane discipline. Biatlon, se međutim najčešće koristi da označi zimski sport koji kombinuje "cross-country" skijaško trčanje i gađanje iz puške. Postoji i letnja varijanta koja kombinuje gađanje sa trčanjem kao i ona koja kombinuje gađanje sa trčanjem na roler-skijama.

Istorija
Sport vodi poreklo iz obuke norveških vojnika. Prvo poznato takmičenje je zabeleženo 1767 među graničnim patrolama. Postepeno se kao širio Skandinavijom najpre kao oblik vojničke obuke. Pod imenom "vojnička patrola", kombinacija skijaškog trčanja i pucanja je prvi put takmičarski uvedena na Zimskim Olimpijskim igrama 1924, a zatim kao demonstracija na igrama 1928, 1936. i 1948, ali nije dobio status Olimpisjkog sporta, obzirom da su postojale nesuglasice o pravilima. Sredinom 1950-ih, biatlon se širio kao takmičarski sport u Švedskoj i Rusiji i dobijao na popularnosti među gledaocima. Zahvaljujući širenju popularnosti vraćen je na OI i postao jedan od prestižnijih sportova, naročito u disiplini štafeta. Prvo svetsko prvenstvo u biatlonu održalo se 1958 u Austriji, a 1960 je postao stalni sport na ZOI. Na ZOI 1992 u Albertvilu, po prvi put su se i žene takmičile.

Na takmičenjima od 1958. do 1965, korišćena je municija jakog punjenja (.30-06, 7.62mm NATO) da bi .22LR punjenje bilo standardizovano od 1978. Najpre je municija nošena na opasačima, a takmičenje se odvijalo trčanjem na 20 km, pojedinačno, sa četiri gađanja na metama na udaljenosti od 100m, 150m, 200m i 250m. Od 1966. rastojanje do mete je smanjeno na 150m, a uvedena je i disciplina štafete. Sledeća promena je bila smanjenje razdaljine na 50m - 1978, a mehaničke mete su uvedene 1980 na ZOI u Lejk Plesidu. Najnovije, elektronske mete (po izgledu imitacija mehaničkih) se sada koriste na važnijim takmičenjima, Svetski kup, Svetsko prvenstvo i ZOI. Mete sa kompjuterski nadgledanim senzorima su povoljnije ne samo iz razloga što je potrebno manje sudija, već i za potrebe TV prenosa.

Organizacija
1948, Union Internationale de Pentathlon Moderne et Biathlon (UIPMB) je osnovan, sa ciljem standardizacije pravila biatlona i modernog pentatlona. 1993, biatlonska "grana" UIPMB-a oformila je International Biathlon Union (IBU), koji se zvanično odvojio 1998.

Pravila
Ukratko, biatlonsko takmičenje se satoji od trčanja na skijama i koje je ispresecano gađanjem u 2 ili 4 navrata, pola iz ležećeg a pola iz stojećeg položaja. Zavisno od rezultata gađanja, takmičarima se dodaju kaznene sekunde ili moraju trčati kazneni krug, za svaku od promašenih meta. Kao i u svim trkama, za pobedu je potrebno najkraće vreme. Svako gađanje ima 5 meta koje je potrebno pogoditi, svaka promašena meta, zavisno od discipline, "donosi":

    kazneni krug - dodatno trčanje na 150m.
    dodavanje vremena
    dodatno pucanje

Biatlon dopišta trčanje bilo kojom tehnikom, što znači da se u pravilu koristi slobodni stil, koji je najbrži. Nije dopuštena druga oprema osim skija i štapova. Minimalna dužina skija je visina takmičara umanjena za 4cm. Takmičari nose, na ramenima, sve vreme trke pušku težine 3,5kg. Puška je malog kalibra i koristi municiju .22 LR i ručno se repetira.Razdaljina do mete je 50m ili 164 stope. Mete su kružnog oblika i ima ih 5. Kada se gađa iz ležećeg stava, meta je prečnika 45mm ili 1,7 cola, a iz stojećeg stava 115mm ili 4,5 cola. Međutim gađanje se odvija na istoj meti tako što se prilikom gađanja iz ležećeg stava unutrašnji krug, manjeg prečnika, fizički odvaja (uvlači) i jedino je on tada aktivan, dok se za gađanje u stojećem stavu krugovi spoje.

Discipline
Pojedinačno takmičenje
Trka duga 20 km (15 km za žene) je najstarija disciplina. Gađa se 4 puta naizmenično u ležećem i stojećem stavu, ukupno 20 meta. Svaki promašaj donosi dodatno vreme, obično 1 minut, koje se dodaje na vreme trčanja. Takmičari počinju trku uobičajeno na 30 sekundi razmaka.

Sprint
Sprint je 10 km dug za muškarce a 7,5 km za žene. Gađa se dva puta najpre iz ležećeg pa iz stojećeg stava, ukupno 10 meta. Svaki promašaj donosi kazneni krug trčanja od 150m. I ovde takmičari počinju trku pojedinačno u vremenskim razmacima.

Potera
U poteri takmičari počinju po plasmanu iz prethodne trke, u vremenskom razmaku tog vremena, zaokruženog na celu sekundu. Dakle, takmičar kreće sa toliko vremenskog zaostatka za prvim, koliko je u prethodnoj trci kasnio na cilju. Prethodna trka je uobičajeno sprint. Pobednik je onaj ko prvi stigne na cilj. Dužina staze je 12,5 km za muškarce, odnosno 10 km za žene. Gađa se 4 puta ali prva dva gađanja su ležeća a poslednja dva iz stojećeg stava. Za svaki promašaj se trči dodatnih 150 m u kaznenom krugu. Kako ne bi bilo gužve na stazi i na gađanju, po pravilima svetskog kupa, učestvuje samo 60 prvoplasiranih iz prethodne trke. Mesto na gađalištu je po redosledu stizanja do meta.

Masovni start
Masovni start, znači da svi takmičari kreću u isto vreme. Staza je duga 15 km (12.5 km za žene, četiri su gađanja (2 ležeća pa 2 stojeća). Prvo se gađa na meti po sa startnim brojem takmičara, a ostala gađanja po redosledu dolaska na mete. Kao i u sprintu, kazneni krug je 150 m za svaku promašenu metu. Po pravilima Svetskog kupa, učestvuje samo 30 takmičara (upola manje od potere jer kreću svi u isto vreme).

Štafeta
Tim se stastoji od 4 takmičara, od kojih svaki trči 7,5 km (muškarci) ili 6 km (žene), sa dva gađanja; jedno u ležećem i jedno u stojećem stavu. Za svako gađanje (5 meta) takmičar ima 8 metaka, od kojih 5 idu u šanžer, a preostala tri (ukoliko budu potrbni) moraju se ručno napuniti. Ukoliko i posle ispucanih 8 metaka, ima nepogođenih meta, trči se kazneni krug od po 150 m za svaku. Prvi trkači svih timova kreću u isto vreme, a svaki sledeći, zavisno od toga kojim redom njegov prethodnik iz tima stigne na mesto predaje štafeta. Predaja se vrši dodirivanjem, na bilo kom mestu na telu, u "zoni" predaje dugoj 50 metara. Predaju nadgledaju posebne sudije. Prvo gađanje, prvog takmičara je na meti koja odgovara startnom broju. Drugo gađanje prvog i sva gađanja preostalih takmičara u timu, odvijaju se na metama po redosledu stizanja na gađanje.

Mešovita štafeta
Najmlađa je disciplina biatlona, ima ista pravila kao štafeta ali je sastav timova mešovitog sastava - dva muškarca i dve žene. Prvo trče dame, a zatim gospoda. Svako trči po 6 km, a pravila gađanja su ista.

Tim
U timskom su takmičenju nastupala po 4 takmičara u svakom timu ali su započinjali trku istovremeno. Dva člana tima gađaju iz ležećeg a dva iz stojećeg stava. Ukoliko promaše - dva člana tima koja ne pucaju, odrađuju kaznene krugove od po 150m. Tim mora ući na gađalište u isto vreme a kroz cilj proći najviše u 15 sekundi razmaka imače se dobija kazneni minut na postignuti vreme. Od 2004, ova disciplina je ukinuta na nivou Svetskog kupa.

Druge varijante biatlona
Dve uobičajene varijante su letnji biatlon, gde je skijanje zamenjeno trčanjem i streličarski biatlon ili skijaško streličarstvo, gde je puška zamenjena lukom. Takođe, postoji i takmičenje leti, na roler-skijama, na mountain bajkovima i biatlon sa orijentacionim trčanjem. Primitivni biatlon koristi cipele za sneg.

        Izvor: www.Savremenisport.com

Srodne strane

Biatlon - Takmičenja

*Biatlon* je kombinacija dva potpuno različita sporta - nordijskog skijanja i streljaštva. Dok trčanje na skijama iziskuje velike fizičke napore, streljaštvo traži...

Biatlon - Trči i pucaj

     Po proceni ljubitelja zimskih sportova biatlon je najviše napredovao u poslednjih pet godina. Podaci uglednog "Eurosporta" ističu da je 171 sat...

Stadion za biatlon takmičenja

Kod izgradnje savremenih područja za nordijske sportove sa prioritetom za biathlon vodi se računa da zadovolji kriterijume za održavanje takmičenja ranga Zimskoih olimpijskih...